Dokumentem, który poświadcza faktyczną śmierć pacjenta, a także wyraźnie wskazuje przyczynę śmierci, jest karta zgonu. Jak się okazuje, jest niezbędna, aby później móc załatwić wszelkie pozostałe formalności związane z pochówkiem, ubezpieczeniem, emeryturą czy ewentualnym spadkiem. Jednak kto tak naprawdę może obecnie wystawić kartę zgonu? Czy jest to wyłącznie domena lekarzy? A może pielęgniarki systemu ratownictwa medycznego mogą wystawić taką kartę bez fatygowania lekarza?

  1. Stwierdzenie zgonu przez lekarza
  2. Stwierdzanie zgonu przez pielęgniarkę systemu ratownictwa medycznego — jak działa?
  3. Jakie warunki dotyczą stwierdzania zgony przez kierownika ratownictwa medycznego oraz jak wygląda procedura?

Stwierdzenie zgonu przez lekarza

Ustawa o cmentarzach i pochówku osób zmarłych bardzo wyraźnie mówi, że do kompetencji lekarza należy stwierdzenie zgonu oraz wystawienie stosownej karty zgonu. Lekarz robi to na bazie badania zwłok bądź na podstawie przedstawionej mu dokumentacji medycznej. Może to być oczywiście lekarz prowadzący, który od dłuższego czasu leczył chorego, ale może to być również lekarz obecnie dyżurujący w szpitalu, domu opieki czy w przychodni. Obowiązkiem lekarza jest niezwłoczne stwierdzenie zgonu, najlepiej zaraz po otrzymaniu zgłoszenia o śmierci.

Stwierdzanie zgonu przez pielęgniarkę systemu ratownictwa medycznego — jak działa?

Nowe przepisy bardzo wyraźnie podkreślają fakt, że jeśli zgon pacjenta nastąpił w trakcie interwencji medycznej, kartę zgonu może wystawić kierownik zespołu ratownictwa medycznego. A czym dokładnie jest akcja medyczna? To działania podejmowane przez ratowników, których celem jest udzielenie pomocy osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

W zawodzie ratownika medycznego, jak i kierownika, może pracować pielęgniarka, która również ma prawo uczestniczyć w akcji medycznej i stwierdzać zgon. Kierownik ZRM może być pielęgniarką, ale ważne jest też, by posiadał specjalne uprawnienia do wykonywania czynności ratunkowych. Dodatkowo ważne jest też szkolenie medyczne oraz prawne aspekty w kwestii zgonu. Kurs taki trwa ok. 16 godzin i obejmuje:

  • procedury postępowania w przypadku stwierdzania zgonu,
  • diagnostykę śmierci,
  • dokumentację prawną i medyczną dotyczącą stwierdzania zgonu,
  • odpowiedzialność karną i etykę zawodową.

Jakie warunki dotyczą stwierdzania zgony przez kierownika ratownictwa medycznego oraz jak wygląda procedura?

Stwierdzanie zgonu przez pielęgniarkę systemu ratownictwa medycznego może mieć miejsce od lipca 2023 roku. Jednak konieczne jest spełnienie kilku istotnych warunków, takich jak:

  • nie ma podejrzenia popełnienia samobójstwa czy przestępstwa,
  • śmierć nastąpiła w trakcie akcji medycznej,
  • nie ma sprzeciwu rodziny bądź opiekuna prawnego osoby zmarłej,
  • nie ma konieczności przeprowadzenia sekcji zwłok.

Jeśli któryś z wymienionych wyżej warunków nie został spełniony, wystawić akt zgonu może jedynie lekarz.

Jak wygląda procedura wystawiania kart zgonu przez kierownika ZRM? Oto kilka najważniejszych kroków:

  • kierownik ZRM bada zwłoki, a następnie stwierdza zgon, biorąc pod uwagę kryteria medyczne,
  • karta zgonu zostaje wypełniona przez kierownika ZRM, podane są tam dane osobowe osoby zmarłej, godzina i data zgonu, przyczyna zgonu, miejsce zgonu oraz okoliczności,
  • karta przekazana zostaje opiekunowi prawnemu osoby zmarłej bądź rodzinie,
  • zgon zostaje zgłoszony przez kierownika ZRM do rejestru zgonów, który prowadzony jest przez urząd stanu cywilnego,
  • na koniec kierownik ZRM sporządza raport z tego, jak przebiegała akcja medyczna, dokładnie opisuje wszelkie działania podjęte w celu udzielenia pomocy, a także stwierdzenia zgonu.